Athugun á áhrifum ösku á verkun og lystugleika gróffóðurs

Hér var um grasþurrt hey að ræða með þurrefni í kringum 20%. Við góða verkun ætti sýrustig þess að ná pH 3,2-3,5 í rúllum. Úr línum myndarinnar má sjá að hvað mest hefur súrnað heyið frá Þjórsárnesi, þótt þurrast væri (22% þe.) en hvað hægast heyið frá Þorvaldseyri. Bollakots- og Eystri-Péturseyjar-heyið verður þar á milli. Munur á súrnuninni er þó lítill. Álykta má að askan hafi ekki haft teljandi áhrif á súrnun heysins fyrr en þá helst að mengun hennar er orðin umtalsverð líkt og gerðist á Þorvaldseyri. Taka skal þó fram að sambærilegt rúlluhey á Þorvaldseyri, reyndar með íblöndunarefni með mjólkursýrugerlum, var mælt 28. júní reyndist hafa talsvert lægra sýrustig eða pH 3,3. Sýnilega eru það fleiri þættir en askan sem áhrif hafa á gang verkunarinnar í krukkunum.

Hér má bæta við að einföld athugun gerð á Hvanneyri í júníbyrjun 2010 (Bjarni Guðmundsson – óbirt gögn) sýndi að íblöndun ösku sem nam allt að 10% af þunga heysins hafði hverfandi áhrif á upphafssýrustig þess. Sú athugun styður ályktunina sem dregin hefur verið af súrsunarmælingum á heyinu frá bæjunum fjórum.

Ákveðið var að gera athugun á því hvernig heyið af gossvæðinu myndi étast. Fengnar voru rúllur frá þremur bæjum af því svæði auk Stóra-Ármóts sem notað var sem viðmið þar sem heyið þaðan var algjörlega ómengað ösku.
Á Þorvaldseyri var heyið slegið með framsláttuvél og var tekið beint upp úr sláttuskáranum, úðað með íblöndunarefni með mjólkursýrugerlum og rúllað.
Á Voðmúlastöðum var slegið með venjulegri sláttuvél. Heyið mjög öskumengað en mikið öskufjúk hafði verið um það leit sem heyið var hirt. Heyinu var bæði snúið og það rakað.
Á Eystri-Pétursey var slegið með knosara og látið liggja áður en það var tekið upp beint úr sláttuskáranum og rúllað.
Heyi úr þessum fjórum rúllum var svo raðað fyrir framan kvígurnar á Stóra-Ármóti. Fengu þær því frjálsan aðgang af fóðrinu og gátu valið það fóður sem þeim líkaði best.
Allsterk fylgni er milli átstuðuls og þurrefnis heysins sem bendir til þess að öskuáhrifin séu líklega smá samanborið við áhrif þurrefnis.  Fáar mælitölur liggja á bakvið þessa athugun og því rétt að oftúlka ekki niðurstöður.